Trybuna Ludu, marzec 1958 (XI/60-90)
1958-03-01 / nr. 60
2 ___________________________________________________________________________ TRYBUNA LUDU MOSKWA (PAP). Opublikowano tu, jako materiał do dyskusji ogólnonarodowej, tezy referatu I sekretarza KC KPZR, Nikity Chruszczowa — „O dalszym rozwoju systemu kołchozowego i o reorganizacji ośrodków maszynowo - traktorowych (MTS)“, który zostanie wygłoszony na najbliższej sesji Rady Najwyższej ZSRR. Tezy wskazują, że po reorganizacji zarządzania przemysłem wysuwa się w ZSRR na plan pierwszy jako najważniejsze i najpilniejsze zadanie gospodarcze, dalszy rozwój systemu kołchozowego i reorganizacja ośrodków maszynowo - traktorowych. Zadanie to narzuca praktyka budownictwa kołchozowego. We wsi radzieckiej zlikwidowany został na zawsze wyzysk człowieka przez człowieka. Miejsce 25 milionów rozdrobnionych gospodarstw chłopskich, które istniały w Związku Radzieckim 30 lat temu, zajęło obecnie około 78 tys. kołchozów, 8 tys. ośrodków maszynowo - traktorowych i 5.800 państwowych gospodarstw rolnych (sowchiozów) Tezy podkreślają olbrzymią rolę, jaką odegrały ośrodki maszynowo - traktorowa w walce o socjalistyczną przebudowę wsi, o umocnienie sojuszu robotników i chłopów- Powstanie MTS- ów oznaczało rewolucję techniczną w rolnictwie ZSRR, przyczyniło się do dalszego rozwoju rewolucji kulturalnej na wsi i było zarazem decj’dującym czynnikiem w organizacji wielkiej produkcji rolnej. Doświadczenie organizacji wielkiej produkcji rolnej ma międzynarodowe znaczenie i jest szeroko ■wykorzystywane w bratnich krajach socjalistycznych. W toku budowy socjalistycznego rolnictwa i umacniania kołchozów zmieniła się sytuacja socjalno - ekonomiczna wsi. Obecna forma produkcyjnotechnicznej obsługi kołchozów za pośrednictwem MTS-ów nie zaspokaja już potrzeb «'zrostu produkcji kołchozowej i zaczyna hamować rozwój sił produkcyjnych rolnictwa. Dawniej MTS-y spełniały rolę organizatorów produkcji kołchozowej. Dziś funkcja ta odpada, ponieważ kołchozy w ciągu wielu lat swego istnienia nagromadziły bogate doświadczenia w dziedzinie organizacji i prowadzenia wielkiego gospodarstwa uspołecznionego. W kołchozach wyrosły liczne kadry, które również są pionierami postępu technicznego. Dlatego też odpada również ta funkcja MTS-ów. Dziś MTS-y przestały odgrywać tę rolę polityczną, jaką miały do odegrania w pierw'szym etapie budownictwa kołchozowego. Pracownicy MTS- ów nie mają teraz potrzeby przekonywania kogokolwiek zaletach wielkiego gospodarstwa o zespołowego, albowiem system kołchozowy w ZSRR zwyciężył już davrno i kołchoźnicy nie «’yobrażają sobie, jak można żyć poza kołchozem. W interesie dalszego rozwoju i umocnienia systemu kołchozowego oraz zwiększenia produkcji rolnej — wskazują tezy — celowe jest przejść do sprzedaży traktorów', kombajnów i innych maszyn rolniczych bezpośrednio kołchozom. Reorganizacja MTS i sprzedaż kołchozom sprzętu technicznego — podkreślają tezy — doprowadzi do dalszego organizacyjno-gospodarczego umocnienia kołchozów' jako przedsiębiorstw socjalistyczjiych, do nowego znacznego rozwoju gospodarki oraz podniesienia stopy życiowej kołchoźników. Zaplanowana reorganizacją MTS — głoszą tezy — przygotował cały przebieg rozwoju rolnictwa socjalistycznego w ciągu ostatnich łat. Partia zamierza realizować te posunięcia nie dlatego, że uważa, łż system kołchozowy jest słaby, lecz dlatego, iż uważa, że jest silny. Na tym polega zasadnicza różnica miedzy obecnym postawieniem sprawy sprzedaży sprzętu technicznego kołchozom a propozycjami, które wysuwali poszczególni ekonomiści kilka lat temu, aby wyprzedać kołchozom sprzęt techniczny ośrodków maszyno w «-traktorowych i tym samym zlikwidować MTS Chodzi nie o likwidację MTS lecz o stopniową ich reorganizację dokonywaną w celu u spr a wnii en i a prod u key j no-t.e - chmcznej obsługi kołchozów. Jest to doniosły etap w budowie socjalistycznego rolnictwa, w umacnianiu i dalszym rozwoju systemu kołchozowego. Teraz skupione będą w jednym ręku należące do państwa ale znajdujące się w wiecznym użytkowaniu, ziemia i maszyny w warunkach socjalistycznych stosunków produkcji, kierowniczej roli klasy robotniczej z partią komunistyczną, na czele. Państwo będzie teraz bezpośrednio wpływać na rozwój produkcji kołchozowej dostarczając traktorów, kombajnów i innych maszyn. W zależności o(i konkretnych -warunków różnych rejonów ośrodki maszynowo - traktorowe zamierza się stopniowo przekształcić w ośrodki remontowo - techniczne RTS, które będą remontowały maszyny kołchozowe. ną Wraz z reorganizacją MTS ulegzacieśnieniu ekonomiczne więzi kołchozów z przemysłem. Wzrośnie i stanie się coraz bardziej różnorodna pomoc produkcyjna miasta dla wsi. Kołchozom umożliwi się realizację zamówień na nowe doskonalsze maszyny odpowiadające specyficznym potrzebom gospodarstw leżących w różnych strefach kraju. Tezy wyjaśniają wiele zagadnień teoretycznych, a zwłaszcza sprawę dwóch form własności. Pewhe osoby, głównie z grona ekonomistów, obawiały się, że sprzedaż maszyn kołchozom może osłabić własność ogólnonarodową. Wychodzono przy tym z 7,ałożenia, że przejście do komunizmu wymaga wszechstronnego umocnienia własności ogólnonarodowej i podnoszenia własności kołchozowospółdzielczej do poziomu własności ogólnonarodowej. Niektórzy wypowiadali hipotezy: czy nie należy przestawić kołchozów na sowchozową formę gospodarowania ? Takie stawianie sprawy — podkreśla się w tezach — .iest w istocie rzeczy niesłuszne, błędne. Własność ogólnonarodowa jest wyżseą formą własności. Tak rozumiał ją Lenin. Jednakże Lenin nigdy nie przeciwstawiał własności ogólnonarodowej własności spółdzielczej. Te dwie formy własności są formami socjalistycznymi. Różnica polega jedynie na tym. że własność ogólnonarodową cechuje wyższy stopień uspołecznienia, a własność kołchozową — niższy. Rozwój rolnictwa to przede wszystkim wzmożenie własności kołchozowej, umocnienie funduszów niepodzielnych kołchozów. Do tego dąży partia dokonując na szeroką skalę posunięć mających na celu rozwój kołchozów. Własność spółdzielcza nie przeczy teoretycznym tezom o drogach budowy społeczeństwa komunistycznego, ponieważ droga do komunizmu prowadzi przez umocnienie zarówno własności ogólnonarodowej, jak i kołchozowej. Realizując plany budownictwa komunistycznego, partia i rząd ZSRR nigdy nie uważały kołchozów ^ obce ciało w organizmie socjalistycznym, ale zawsze traktowały je jako część składową i żywotnie ważną socjalistycznego systemu gospodarki. W obecnych warunkach fundusze niepodzielne kołchozów zbliżają się w istocie do własności ogólnonarodowej. Praca kołchoźników,, oparta na szerokim zastosowaniu nowoczesnych maszyn, będzie nabierała cech pracy robotników przemysłowych. W późniejszym okresie w miarę wzrostu społecznego bogactwa kołchozów, własność kołchozowa będzie podnoszona do poziomu własności ogólnonarodowej. rozwijały się Im szybciej będą siły ' wytwórcze rolnictwa, tym szybciej zniknie różnica między własnością ogólnonarodową i kołchozową. Nie należy . przeciwstawiać własności kołchozowej własności ogólnonarodowej, a zatem nie należy przeciwstawiać sobie dwóch typów przedsiębiorstw socjalistycznych w rolnictwie — kołchozów i sowchozów. Tezy omawiają również warunki, na jakich sprzedawane będą maszyny kołchozom. Wysuwa się propozycje, aby przy reorganizacji MTS uwzględniać właściwości d:\nego rejonu. Większość kołchozów' może natychmiast nabyć maszyny w MTS. W eejonach, gdzie znajdują się kołchozy słabe pod względem ekonomicznym, reorganizacja MTS i sprzedaż maszyn kołchozom potrwa. być może, 2—3 lata, a gdzieniegdzie i dłużej. W 1958 r. fundusze niepodzielne kołchozów wyniosą według prowizorycznych obliczeń około 25 miliardów rubii. Ogólna wartość sprzedawanych kołchozom maszyn z uwzględnieniem ich zużycia, wyniesie orientacyjnie 18--20 miliardów rubli. Przy w-prowadzeniu sprzedaży ratalnej kołcho. zy będą mogły całkowicie pokryt wydatki w takich rozmiarach na nabycie maszyn. przy obecnym poziomie produkcji. Poczynając od 1958 r. nowe traktory i maszyny rolnicze należy sprzedawać kołchozom za gotówkę lub na kredyt. Ceny nowych maszyn rolniczych będą nieco wyższe od kosztów własnych. Jest to niezbędne dla akumulacji w przemyśle. W związku z reorganizacją MTS tezy poruszają niektóre zagadnienia dotyczące skupu produktów rolnych. W warunkach nowego systemu obsługi produkcyjno-technicznej kołchozów maszyny będą wykorzystywane racjonalnie, zwiększy się wydajność pracy, wzrośnie produkcja artykułów żywnościowych. Doprowadzi to do obniżki kosztów produkcji rolnej, w wyniku czego państwo będzie mogło obniżać ceny i w ten sposób podnosić dobrobyt ludno śri Jednym z najważniejszych zadań budownictwa komunistycznego w Związku Radziec kim — głoszą tezy — jest zapewnienie ludności pod dostat niem artykułów żywnościowych, a przemysłowi — surow ców. Praktyczne osiągnięcie tego celu było zawsze programo wym zadaniem Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. W zakończeniu tezy stwierdzają, że kołchozy są potężnymi przedsiębiorstwami socjalistycznymi, niezłomną ostoją ustroju radzieckiego na wsi. Prawidłowa organizacja pracy i produkcji w kołchozach, umiejętne wykorzystanie nowoczesnych maszyn — oto od czego zależy rozwój rolnictwa w ZSRR na drodze do komunizmu. KC Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego uważa, że najlepsze rozwiązanie tego zagadnienia polega na tym, aby umożliwić kołchozom skupie nie w swych rękach wszystkich podstawowych maszyn i rozporządzanie nimi w interesie rozwoju produkcji kołchozowej, w interesie całego narodu. Reorganizacja ośrodków maszynowych doniosłym krokiem w rozwoju rolnictwa radzieckiego Tezy referatu towarzysza Chruszczowa Zadania komunistów w walce z negatywnpni zjawiskami w życiu gospodarczym i partyjnym List Komitetu Wykonawczego ZKJ do organizacji partyjnych BELGRAD (PAP). W tygodniku „Kommunist“ ukazał się lisi Komitetu Wykonawczego KC Związku Komunistów Jugosławii do wszystkich organizacji i instancji partyjnych, omawiający zadania Związku Komunistów, w walce z pewnymi negatywnymi zjawiskami w życiu politycznym, gospodarczym, społecznym i partyjnym. List stwierdza na wstępie, że w ubiegłych latach odniesione zostały olbrzymi'’ sukcesy w dziedzinie uwolnienia życia politycznego od hamulców administracyjno - biurokratycznych oraz w dziedzinie rozwijania inicjatywy mas ludu pracującego. Decentralizrcja «tworzyła warunki rozwoju wszystkich organów samorządu społecznego. Związek Komunistów Jugosławii jest inicjatorem i twórcą tego i systemu demokracji social stycznej członkowie ZKJ dzięki swej pracy politycznej zdobyli zaufanie i szacunek ludności. Po wyliczeniu osiągnięć list stwierdza, że w życiu politycznym, gospodarczym, społecznym i partyjnym zaczęły występować pewne negatywne zjawiska. Jeśli Związek Komunistów nie przeciwstawi się energicznie tym negatywnym tendencjom, to mogą one spowodować zwolnienie tempa rozwoju wewnętrznego oraz zaszkodzić prestiżowi Jugosławii na arenie międzynarodowej, a zwłaszcza jej autorytetowi jako państwa socjalistycznego. List podkreśla, że w lokal nych organach władzy, w organach samorządu społecznego i w organach samorządowych przedsiębiorstw rozwinęły się tendencje administratorskie i biurokratyczne. Występują też takie zjawiska jak: naruszanie zasad samorządu, podejmowanie arbitralnych decyzji, dławienie krytyki i uzurpowanie sobie przywilejów. Instancje partyjne muszą wykrywać ; tępić przejawy kumoterstwa Po szczegółowym wymienieniu niedociągnięć Komitet Wykonawczy przechodzi do analizy ich przyczyn i stwierdza, że główną z nich jest bierność niektórych organizacji i instancji Związku Komunistów Jugo sławii. Komitet Wykonawczy podkreśla, że wśród komunistów występują objawy oportunizmu oraz braku dyscypliny i poczucia odpowiedzialności. Aby usunąć te niedociągnięcia, konieczne jest rozwinięcie pracy politycznej wewnątrz Związku Komunistów Jugo sławii oraz organizacyjnej. wzmożenie pracy Trzeba bezi względnie wzmocnić dyscyplinę poczucie odpowiedzialności wśród komunistów, trzeba rozwijać demokrację wewnątrzpartyjną, pobudzać wymianę poglądów' zapewnić wolność krytyki. W zakończeniu Komitet Wykonawczy KO ZKJ wyraża przekonanie. że organizacje i instancje Związku Komuni stów dzięki energicznej akcji zdołają usunąć negatywne zjawiska w życiu społecznym, gospodarczym i politycznym kraju. PROF. HOCHFELD ZAKOŃCZYŁ WIZYTĘ W NORWEGII A OSLO. w dniu 26 lutego br. w ambasadzie PRL w Oslo odbyło się przyjęcie z okazji zakończenia wizyty profesora Juliana Hoehfelda w Norwegii. Prot. dr Julian Hochfeld przybył do Norwegii na Zaproszenie KC Norweskiej Partii Pracy. W toku tygodniowego pobytu w Norwegii odbył on szereg rozmów, m. in. z premierem Einarem Gerhardsenem. W KILKU ZDANIACH 600 SPÓŁDZIELNI ROLNICZYCH POWSTANIE W INDIACH Jk. NEW DELHI. W ciągu najbllższych dwunastu miesięcy w Indiach powstać ma 600 nowych spółdzielczych gospodarstw rolniczych. Ich praca będzie traktowana jako wielki eksperyment w dziedzinie spółdzielczości produkcyjnej. Do końca drugiego planu pięcioletniego, tj. do 1961 roku przewiduje się utworzenie łącznie 3000 tego typu gospodarstw SAMOLOTY TURECKIE NARUSZYŁY OBSZAR ZJEDNOCZONEJ REPUBLIKI ARABSKIE] A. KAIR. W czwartek wieczorem 7 tureckich myśliwskich samolotów odrzutowych pogwałciło obszar powietrzny syryjskiej części terytorium Zjednoczonej Republiki Arabskiej. Samoloty tureckie znajdowały się nad terytorium Zjednoczonej Republiki przez 5 minut, po czym oddaliły się w stronę Turcji. UDANA PRÓBA Z POCISKIEM ..THOR’ NOWY JORK (PAP). Amerykańskie władze wójskowe dokonały w piątek nowej próby z pociskiem rakietowym średniego zasięgu typu „Thor”. Pocisk został wystrzelony z poligonu na przylądku Canaveral na Florydzie. Próba odbyła się pomyślnie. Jak wiadomo, pewna ilość pocisków „Thor” o zasięgu około 2.400 kilometrów będzie dostarczona Wielkiej Brytanii na mocy zawartego układu amerykańsko-brytyjskiego J Polowa i dwie trzecie AK się okazuje, wytwarza się już na zachodzie opinia publiczna na rzecz planu strefy bezatomowej. Przed kilkoma dniami pisma amerykańskie ogłosiły wyniki ankiety przeprowadzonej przez Instytut Gallupa w Stanach Zjednoczonych i Anglii na temat strefy bezatomowej w Europie środkowej. W Stanach Zjednoczonych za strefą bezatomową wypowiedziało się „w procent zapya tanych. 30 proc. było przeciw, 20 proc. zapytanych nie chciało się w tej materii wypowiedzieć W Anglii — 68 proc. zapytanych poparło plan Rapackiego Tylko 16 proc. było przeciw, e 16 proc. wstrzymało się od odpowiedzi. Niezbyt często się zdarza, by wyniki ankiety Gallupa były tak jednoznaczne. W Stanach Zjednoczonych co drugi uczestnik ankiety okazał się zwolennikiem strefy. W Anglii na trzech zapytanych — dwóch opowiedziało się za utworzeniem strefy bezatomowej. Ludzie zapytywani przez Instytut Gallupa znacznie częściej spotykają się prawdopodobnie z atakami na ideę strefy bezatomowej, niż z obroną tej idei. A trzeba przy tym mieć na uwadze, że ataki te skierowane są na sprawę, na którą reaguje się na zachodzie z wielką wrażliwością. W atakach tych powtarza się nieustannie, że strefa bezatomowa może zagrozić bezpieczeństwu zachodu i pogorszyć jego pozycję. A przecież większość zapytanych dostrzegła przede wszystkim pozytywne strony planu. I uznała wszystkie argumenty o zagrożonym bezpieczeństwie zwyczajne strachy na lachy - za J. K. Wyniki ankiety Gallupa Opinia angielska przeciw użyciu broni jądrowej i bazom rakietowym USA LONDYN (PAP). Dziennik „News Chronicie” podaje wyniki ankiety przeprowadzonej ostatnio przez Instytut Gallupa w sprawie ewentualnego użycia broni wodorowej. Na pytanie, czy Zachód postąpiłby słusznie, gdyby w wypadku konfliktu zbrojnego ze Wschodem pierwszy zastosował broń wodorową przeciwko broni konwencjonalnej, 64 proc. uczestników ankiety odpowiedziało przecząco (konserwatyści — 63 proc., labourzyści — 68 proc., liberałowie — 61 proc.). Twierdząco odpowiedziało 22 proc. uczestników (konserwatyści — 27 proc., labourzyści 20 proc., liberałowie 23 proc.). 14 proc. nie ma wyrobionego zda nia w7 tej kwestii. Inne pytanie brzmiało: „Czy W. Brytania powinna wstrzymać budowę baz rakietowych na swym terytorium do czasu odbycia konferencji na najwyższym szczeblu z udziałem ^SRR". Pytanie to uzyskało 42 proc. odpowiedzi twierdzących (konserwatyści 38 proc., labourzyści 45 proc., liberałowie 54 proc.) i 39 proc. odpowiedz* przeczących (konserwatyści 44 proc., labourzyści 40, liberałowie 31 proc.). 19 proc. uczestników ankiety nie zajęło stanowiska w tej sprawie. Aresztowania obywateli francuskich w Tunezji Utworzenie „strefy niczyjej" wzdłuż granicy algierskotunezyjskiej utrudnia rozwiązanie konfliktu PARYŻ (PAP). Jak donoszą agencje zachodnie, policja tunezyjska aresztowała w piątek w Bizercie i w Menzel-Bourguiba 12 obywateli francuskich przeprowadziwszy uprzednio rewizję w ich mieszkaniach. Aresztowani, wśród których znajduje się ojciec b. burmistrza Bizerty, dwóch emerytowanych pułkowników armii francuskiej, właściciele sklepów itp. zostali tegoż dnia wysłani drogą lotniczą do Francji. Charge d’affaires Francji w Tunisie wystąpił ż protestem przeciwko brutalnemu zachowaniu się policji wobec aresztowanych. Poprzedniego dnia aresztowano również dwóch Francuzów w Cap Bon, których wkrótce zwolniono. Natomiast siedmiu obywateli francuskich aresztowanych w Tunisie stanie przed sądem za nielegalne posiadanie broni. NOWY JORK (PAP). Przedstawiciel delegacji tunezyjskiej w ONZ Kedadi oświadczył w czwartek pngedstawicięlom prasy, że rząd'Tunezji godząc się na mediację USA i Anglii, wychodził z założenia, że dopóki będą trwały rozmowy, obie strony tj. wstrzymają Francja i Tunezja się od wszelkich aktów przemocy. Kedadi podkreślił, że w rzeczywistości Francja narusza systematycznie ten warunek. Jako jaskrawy tego przykład wskazał on na Jednostronną decyzję w sprawie utworzenia „strefy niczyjej” wzdłuż granicy tunezyjsko-algiersk ej. władze francuskie wysiedlają 250 tys, Algierczyków zamieszkałych w tej strefie, palą ich domostwa, niszczą ich mienie. Rząd tunezyjski — powiedział Kedadi — uw: ża. że to ostatnie posunięcie Francji komplikuje bardzo sytuację. Rząd tunezyjski poczuwa się do obowiązku, by zwrócić uwagę opinii światowej na tę nieludzką akcję. Przedstawiciel Tunezji poinformował dziennikarzy, że jego delegacja w imieniu rządu tunezyjskiego przesłała w związku z tym list do sekretarza generalnego ONZ z prośbą, aby przekazał go Radzie Bezpieczeństwa. Eisenhower powołał amerykańską komisję rozbrojeniową NOWY JORK (PAP). Prezydent Eisenhower powołał do życia czteroosobową komisję, która będzie zajmowała się zagadnieniami rozbrojenia. W skład komisji weszli m. in. były naczelny dowódca sił zbrojnych NATO, generał Gruenther, oraz były »iftbasador USA w Moskwie Bedell Smith, zajmujący obecnie stanowisko szefa wywiadu amerykańskiego. NOWY JORK (PAP). Członek delegacji amerykańskiej w ONZ James Wadsworth został mianowany na stanowisko doradcy prezydenta Eisenhowera do spraw rozbrojenia na miejsce Harolda Stassena. Rozdźwięki w Labour Party LONDYN (PAP). Krajowa egzekutywa Labour Party postanowiła wystąpić przeciWko ugrupowaniu wewnętrznemu pod nazwą „O zwycięstwo socjalizz mu”; iiowa frakcja składa się przedstawicieli jednego dawnych odłamów lewicowych z w labourzystowskiej grupie parlamentarnej oraz „ części bevanistow. Egzekutywa postanowiła zwrócić się do przewodniczącego grupy parlamentarnej Labour Party Swingiera wszystkich partyjnych oraz do organizacji terenowych, podkreślając niebezpieczeństwo nowego ruchu rozłamowego. Niezależnie od tęgo kierownictwo Labour Party w osobach przewodniczącego Toma Driberga, wiceprzewodniczącej Barbary Castle oraz członków Griffithsa i Watsona przeprowadzić ma rozmowy z tym nowym ugrupowaniem, żądając odwołania zebrania organizacyjnego wyznaczonego w przyszłym tygodniu i dobrotvolnego rozwiązania grupy. Grupa „O zwycięstwo socjalizmu” opublikowała ostatnio na łamach „Daily Herald” list wzywający m. in. przywódców' Labour Party do skłonienia rządu, aby unieważnił porozumienie w sprawie budowy wyrzutni baz rakietow'yeh, <% Argumenty NRF przeciwko planowi Rapackiego i odpowiedź na nie Artykuł „Neue Rhein-Zeitung“ BONN (PAP). „Neue Rhein-Zeitung“ Dziennik ujmuje w 6 punktach argument;', jakie wysuwa Bonn przeciwko planowi utworzenia strefy bezatomowej w Europie środkowej w myśl propozycji polskiego ministra spraw zagranicznych Adama Rapackiego. W tyluż punktach dziennik udzćela odpowiedzi na te argumenty Oto argumenty rządowe. 1) strefa bezatomowa proponowana przez Rapackiego jest za mała; konieczne jest jej rozszerzanie; 2) w razie utworzenia takiej strefy wojsk a USA nie mogłyby stacjonować na terenie NRF nie mając możliwości odparcia ataku zbrojnego przy użyciu broni atomowej; 3) nie istnieją właściwie żadne możliwości skutecznej gwarancji, iż strefa bezatomowa nie zostanie zaatakowana przy użyciu broni; nuklearnej; 4) kontrola samej strefy nie w'ystarcza; kontrolowane muszą być również 'drogi prowadzące do strefy — koleje, lotniska, porty. Strauss domaga się oddania pod kontrolę wszystkich tych obszarów, z których w ciągu nocy możliwe jest przetransportowanie broni atomowej do strefy; 5) w wypadku utworzenia strefy bezatomowej wzrosłoby znaczenie konwencjonalnych sil zbrojnych, j z tego względu Strauss domaga się, by były one w tej strefie zmniejszone: 6) w wypadku realizacji, planu Rapackiego zostałoby utrwalone status quo w Niemczech i zostałoby zlikwidowane iunctim między zagadnieniem zjednoczenia Niemiec a sprawą rozbrojenia. A oto odpowiedzi na powyższe punkty: 1) rozszerzenie strefy bezatomowej utrudniłoby poważnie realizację planu; 2) nie tylko wojską amerykańskie, ale również radzieckie w wypadku wojska utworżenia strefy bezatomowej musiałyby być poważnie cofnięte od obecnej linii demarkacyjnej między obu blokami; 3) słusznie, nie ma żadnej gwarancji, iż przeciwko strefie bezatomowej nie zostanie użyta broń nuklearna. Jednakże odpowiednie zobowiązania wielkich mocarstw' byłyby lepsz® niż obecny stan rzeczy; 4) plan Rapackiego umożliwia kontrolę W'szystkich punktów granicznych. Natomiast kontrola wszystkich obszarów, z których w ciągu jednej nocy możliwe byłoby pi-zetranspoi-fowaraie broni atomowej do strefy, oznaczałaby w praktyce kontrolę całej kuli ziemskiej, ponieważ bombowce o szybkości dwukrotnie większej od prędkości dźwięku znajdują się już w budowie; 5) plan Rapackiego nie wyklucza możliwości układu w sprawie redukcji konwencjonalnych sił zbrojnych na terenie strefy. Siły te są już zmniejszane obeonie, mimo że taki układ nie istnieje; 6) Gomułka powiedział, że odprężenie, jakie nastąpiłoby w wypadku utworzenia takiej strefy, sprzyjałoby rozwiązaniu innych problemów — ogólnego rozbrojenia i zagadnienia niemieckiego. Rząd NRF ze swej strony wielokrotnie oświadczał, że zjednoczenie możliwe jest tylko w wypadku, gdy dojdzie do odprężenia. Nie wolno więc przeszkadzać odprężeniu uzależniając je od zagadnienia zjednoczenia Niemiec. Usunięcie niebezpieczeństwa wojny atomowej na świeeie ma pierwszeństwo. z tego też względu również plan Rapackiego jako pierwszy krok w tym kierunku powinien być najpierw7 zrealizowany Węgry i Rumunia żądają utworzenia strefy bezatomowej BUKARESZT (PAP). Uczestnicy wielkiego wiecu, który odbył się w czwartek w Bukareszcie, domagali się utworzenia w Europie środkowej strefy wolnej od broni atomowej. Wiec odbyi się z okazji pobytu w Rumunii węgierskiej dele gacji partyjno-rządowej. Do zebranych przemawiał; pierwszy sekretarz KC Rumuńskiej Par tii Pracy Gheorghiu-Dej pierwszy sekretarz KC Węgier» i skiej Socjalistycznej Partii Robotniczej Janos Kadar, \N sprawie memorandum rzędu polskiego Oświadczenie rządu NRD BERLIN (PAP). Agencja ADIS ogłosiła oświadczenie minister stwa spraw zagranicznych NRI w sprawie memorandum rząd; PRL, dotyczącego utworzeni; strefy bezatomowej. 27 lutego 1958 r. — stwierdzi oświadczenie — rząd Niemieckiej Republiki Demokratyczne; przekazał rządowi polskiemu notę w odpowiedzi na memorandum z 14 lutego 1958 r. % nocie tej rząd NRD potwierdź; swe przekonanie, iż zawarte w' memorandum podstaw'owe za sady utworzenia strefy bezato-nowej w Europie środkowej odpowiadają jego własnym poglądom na ten plan i na sprawę odprężenia w' Europie. Rząd NRD zgłasza ponadto gotowość zawarcia w każdym czasie odpowiedniego układu z rządami państw zainteresowanych. W toku konsultacji z rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, które poprzedziły sformułowanie wspomnianego memorandum, rząd NRD wskazał jednak również na swą gotowość obrania innej drogi do utworzenia strefy wolnej od broni atomowej, gdyby to okazało się konieczne ze względu na stanowisko jednego z państw. Ministerstwo spraw zagranicznych NRD podkreśla, że z kolei rząd federalny powinien wyrazić obecnie zgodę na realizację planu i podjęcie rokowań w tej sprawie. stwierdza, iż rząd Oświadczenie federalny zgłasza różne zastrzeżenia, by w ten sposób storpedować plan i utorować drogę zbrojeniom atomowym w Niemczech zachodnich. Jak podkreśla oświadczenie, rząd boński zaprzecza temu, że utworzenie strefy bezatomowej mogłoby przyczynić się do odprężenia sytuacji w Europie. Stawiając iunctim między planem Rapackiego a problemem zjednoczenia rząd federalny pragnie tym samym udaremnić pierwszy krok na drodze do odprężenia. Zjednoczenie Niemiec, wobec różnic ustrojowych obu państw niemieckich, wymaga porozumienia między Niemiecką Republiką Demokratyczną a Niemiecką Republiką Federalną. Rząd boński odmawia podjęcia rozmów z rządem NRD, i tym samym uniemożliwia pokojowe zjednoczenie kraju. Utworzenie strefy bezatomowej bez wszelkich zastrzeżeń — głosi oświadczenie — ułatwiłoby znacznie zjednoczenie Niemiec Prasa indyjska o planie Rapackiego DELHI '(PAP). Pełny tekst polskiego memorandum w sprawie strefy bezatomowej w Europie środkowej opublikowany został w ostatnim numerze „Foreign Affairs Reports” -— wydawnictwie Indyjskiej Rady do Spraw Międzynarodowych. Cały numer poświęcony jest polskiej polityce zagranicznej, przede wszystkim zaś planowi Rapackiego. Zawiera on pełny tekst odczvtu ambasadora PRL w Delhi, dra .1. Katza-Suchego pt. „Obecna sytuacja międzynarodowa — o;;ólne i częściowe rozwiązania", fragmenty przemówienia ministra Kapar ki eg t w ONZ, tekst memorandum polskiego, oświadczenie premiera Nehru w sprawie polskiej propozycji orat inne dokumenty. ,Th#r" wykazuje niebezpieczną tendencję do schodzenia z kursu LONDYN (PAP). Lewicowy tygodnik brytyjski „The New' Statesman” zaatakował w numerze piątkowym rząd Macmillana za zgodę na założenie w Anglii baz amerykańskich pocisków rakietowych średniego zasięgu typu „Thor“, nazywając te pociski „przestarzałą bronią”. „Podczas lotu „Thor” wykazuje nieprzyjemną tendencję do schodzenia z kursu. Fakt ten może wywołać niepokój w Holandii, Niemczech jak również w samej W. Brytanii... Ponieważ „Thora” nie można wyrzucać spod powierzchni ziemi, jego wyrzutni nie da s«ę ani ukryć, ani obronić”. „Ponieważ zaś — podkreśla „New Statesman” — napełnianie zbiorników „Thora” paliwem trwa 25 minut, co równa się dokładnie okresowi między wypuszczeniem międzykontynentalnego pocisku balistycznego w ZSRR a jego dotarciem do Wielkiej Brytanii, „Thor” może być użyty jedynie w wmjnie prewencyjnej, którą Biała Księga wyraźnie wyklucza“. (Rząd angielski zakłada oficjalnie możliwość użycia pocisków rakietowych z ładunkiem jądrowym tylko w charakterze środka odwetowego). „Dowództwo amerykańskich sił zbrojnych postąpiło mądrze i zrezygnowało z „Thorów“. Podrzuca się je więc Wielkiej Brytanii i innym laikom. Zwracając uwagę na zawarte w Białej Księdze stwierdzenie, bombowce amerykańskie będą jesziż cze przez kilka lat trzonem „sił odstraszających” Zachodu, tygodnik zapytuje: „Dlaczegóż zatem mamy tracić pieniądze na niepotrzebną broń o wątpliwej wartości militarnej, broń, której samo istnienie jest prowokacją?” Niezależny tygodnik „Economist’ twierdzi natomiast w swym najnowszym numerze, że jakkolwiek „Thor” wymaga przed startem długich przygotowań, zaś jego wyrzutnie są bezbronne przed atakiem, ma jednak zdecydowana przewagę nad lotnictwem piłolo. wanym. „Economist” oświadcza czytelnikom, że „rozmieszczenie pocisków typu „Thor” w" Wielkie; Brytanii nie wyrządza takiej poll tycznej szkody, jaką by wyrządziło zmagazynowanie ich w Niemczech”. Szef wydziału rozwoju sił powietrznych USA gen. Pult oświadczył, iż USA powinny być pierwszym mocarstwem posiadającym bazę wojskową na Księżycu. (Z prasy) Rys. ZB. ZIOMECK) LUNATYK l'iV UÜ Francja zmienia stanowisko w sprawie konferencji szefów rządów PARYŻ (PAP). Rzecznik francuskiego ministerstwa spraw zagranicznych oświadczył w piątek na konferencji prasowej, iż rząd francuski nie uważa, by konferencja przedstawicieli czterech mocarstw na najwyższym szczeblu musiała być bezwzględnie poprzedzona spotkaniem ministrów spraw zagranicznych. W kołach dziennikarskich podkreślają, iż na sesji Rady NATO z udziałem szefów rządów w grudniu 1957 r. postanowiono, że konferencja na najwyższym szczeblu musi być bezwzględnie poprzedzona spotkaniem ministrów spraw zagranicznych. Rząd francuski stał dotychczas na stanowisku, że uchwała rady NATO jest słuszna, podczas gdy rządy USA i W. Brytanii zmieniły już swe stanowiska w tej sprawie. W rocznice podpalenia Reichstagu Wiec SPD w Berlinie BERLIN (PAP). W zachodnioberlińskim Pałacu Sportowym odbył się w czwartek z okazji 25 rocznicy podpalenia Reichstagu wiec zorganizowany przez SPD. Wzięło w nim udział przeszło 5 tys. robotników. Na wiecu przemawiał wiceprzewodniczący Bundestagu prof. Carlo Schmid, który poparł ponownie plan utworzenia w Europie środkowej strefy bezatomowej. Wywołało to długotrwałą owację wśród uczestników wiecu. Antyrządowy spisek w Iranie LONDYN (PAP). Jak podaje agencja Reutera, w Iranie wykryto ostatnio spisek antyrządowy mający na celu obalenie obecnego rządu. Irański prokurator wojskowy gen. Azmoudeh nakazał aresztowanie 8 osób oskarżonych o udział w spisku. Wśród uwięzionych znajduje się były szef sztabu armii irańskiej, generał Gharani SPORT Z OSTATNIEJ CHWILI 4 :12 przegraliśmy z USA na hokejowych mistrzostwach świata (Telefon własny „Trybuny Ludu z Oslo) W pierwszym dniu hokejowych mistrzostw świata w Oslo, rozegrano 3 spotkania. Czechosłowacja zwyciężyła Finlandię 5:1 (2:0, 2:0, 1:1), Szwecja pokonała Norwegię 9:0 (0:0, 5:0, 4:0) i USA w najciekawszym spotkaniu pierwszego dnia wygrały z Polską 12:4 (4:2, 2:0, 6:2). Właściwe mistrzostwa rozpoczęły się w piątek w godzinach popołudniowych, kiedy to przed meczem Szwecja — Norwegia odbyło się na stadionie Jordal Amfi uroczyste ich otwarcie przy udziale króla Norwegii Olafa V oraz przewodniczącego LłHG Anglika Aherand. W pierwszym spotkaniu Czechosłowacja miała trudne zadanie w pokonaniu Finlandii przy czym n? przeszkodzie nie stanęła je.i bynaj mniej wysoka klasa przeciwnika lecz pogoda. Padający od początki: drugiej tercji tego meczu gesty śnieg, uniemożliwił szybszym, tech nicznie lepszym i dojrzalszvm tak tycznie Czechosłowakom rozwinięcie ich pełnych możliwości. W każdym jednak razie ich zwycięstwo nie łodlegało dyskusji. W kolejnym spotkaniu aktualny jeszcze mistrz świata — Szwecja nie mogła początkowo rozgryźć ambitnej lecz bardzo prymitywnej drużyny gospodarzy mistrzostw. Norwegii. Dopiero w drugiej i -trzeciej tercji Szwedzi urządzili sobie ostre strzelanie, pakując Norwegom aż 9 bramek. Najhardziej oczywiście interesowało nas w pierwszym dniu mistrzostw mecz USA — Polska. Choć wynik jego jest wysoki na naszą niekorzyść, nie jest on jednak odbiciem tego co działo się na tafli lodowiska. Strzelenie doskonałemu bramka rzowi amerykańskiemu Don Rigazie 4 bramek wystawia dobrf świadectwo naszym zawodnikom. Sztuki tej dokonał dwukrotnie Kurek oraz Chodakowski i Burek Trzykrotnie Amerykanów przed strata dalszych bramek uratowały słupki a kilkakrotnie jedynie wysoka klasa wspomnianego bramkarza amerykańskiego stanęła nrprzeszkodzie w poprawieniu wyników. aż W czym szukać przyczyn utrat; tuzina bramek przez nasz ze spół? Przede wszystkim należy ti wspomnieć o s'iabej w tym dniu grze bramkarza Koezomba, ,iak również o kilku dużych błędach obrońców, z których para Chodakowski — Skórski popełniła ich więcej niż druga para Ołczyk — Reguła. Pewną winę ponoszą również i nasi napastnicy, którzy w ferworze walki i dopingowani chęcią strzelenia Amerykanom jak największej ilości bramek zapominali o konieczności wracania na czas do swojej tercji obronnej. *v!e nie miejmy o to do napastników zbyt dużych pretensji, bowiem suma ich plusów i minusów w tym spotkaniu wypada zdecydowanie na plus. Wszystkie trzy ataki grały niezwykle bojowo, ofensywnie stosunkowo skutecznie, szczególnie i dobrze spisując się pod bramką przeciwnika. W sobotę Polska gra pierwszy mecz popołudniowy z Kanadą. Następnie spotykają się Szwecja Finlandią oraz wieczorem ZSRR z z Norwegią. (St. R. TABELA PO PIERWSZYM DNIU MISTRZOSTW' 1) Szwecja 2:0 9:0 •2) CSR 2:0 5:1 ’>) USA 2:0 12:4 ł) Polska 0:2 4:12 ) Finlandia 0:2 1:5 6) Norwegia 0:2 0:9