Trybuna Ludu, luty 1984 (XXXVII/27-51)
1984-02-01 / nr. 27
Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się! #Trybuna Ludu/"* ORGAN KOMITETU CENTRALNEGO POLSKIEJ ZJEDNOCZONEJ PARTII ROBOTNICZEJ N> 27 (12270) Roli wyd. XXXVII Warszawa, iroda 1 lutego 1984 r. ' \; Wydanie 3 Cena 5 zł Aktualne problemy działalności i rozwoju ruchu związkowego Posiedzenie Biura Politycznego Komitetu Centralnego PZPR i Prezydium Rządu 31 działc stycznia br. odbyło się wspólne posiedzenie Biura Politycznego KC PZPR oraz Prezydium Rzqdu, na którym zapoznano się z aktualnymi problemami Ineści i rozwoju ruchu związkowego. W posiedzeniu uczestniczyli - przewodniczqcy Rody Pa istwo Henryk JabiońłkL.-^rzewodniczqcy ogólnopolskich organizacji zwiqzkowych: Federacji Zwiqzków Zawodowych Pracowników Rolnictwa, Zwiqzku Nauczycielstwo Polskiego. FNSZZ Pracowników Budownictwa FNSZZ Przemyślu Lekkiego, FZOZ Przemyślu Metalowego i Maszynowego Metalowców, którzy przedstawili stanowisko oraz wysunęli szereg wniosków I postulatów zwiqzkowych, W trakcie posiedzenia wyrażono zadowolenie rozwoju ruchu zwiqzko- i wego. Skupio on obecnie znaczqcq część ludzi pracy. Aktywno działalność programowo zakładowych organizacji zwiqzkowych wielu struktur ogólnokrajowych, gwarantuje pełne wyrażenie Interesów i opinii ludzi pracy, nacechowano jest obywatelskim zaangażowaniem w rozwiqzywoniu wielu istotnych problemów poństwa I narodu. Od uchwał do działania W kampanii sprawozdawczo-wyborczej każda POP wypracowała dla siebie program działania. Jakie najpilniejsze zadania, jakie sprawy znajduję się obecnie w centrum uwagi partyjnych organizacji. Na ten temat Po wiedzieli Trybunie ROMAN FRYDLEWICZ robotnik, w Zakładach Przemysłu Odzieżowege „Rafio” w Świebodzicach ■ Z kampanii weszliśmy w marszu do prac związanych > wdrażaniem reformy gospodarczej. Chodzi nam przede wszystkim o to, aby były przestrzegane właściwe jej kierunki, godzące interesy ogólnospołeczne z naszymi zakładowymi Załoga chce produkować więcej i lepiej, ale wciąż na tej drodze napotykamy trudności. — Wspomnę też o trosce mojej organizacji partyjnej o młodzież Widzimy jej potrzeby, zwłaszcza we właściwym traktowaniu przy awansach, płacach, a także w staraniach o mieszkanie. JAN PUDŁC hutnik z Krośnieńskich Hut Szkła — Główny nacisk w naszej organizacji kładziemy na szkolenie ideologiczne Chodzi o to, by każdy członek PZPR nie tylko na zebraniach, ale na co dzień potrafił bronić interesów partii Ocenie pod aje się jednocześnie postawy zawodowe, wychodząc z założenia, że w naszych szeregach powinni apć najlepsi orac< o nicy W naszej OOP podejmuje się również interwencje w sprawach, z którymi zwracają się ludzie, niekoniecznie z partyjnej organizacji Takie działania przekonują, że robotniczy interes stawia się w partii na pierwszym miejscu ROMAN KUCHARSKI członek egzekutywy KZ PZPR w Zakładach Przemysłu Zapałczanego w Sianowie — Za najważniejsze w nowej kadencji uważam dalsze rozwijanie demokracji robotniczej Zrobiliśmy dobry początek — coraz lepiej funkcjonuje współdziałanie POP, rady pracowniczej i organizacji zwiqz kowej Nn zasadach oartnerskich ułożyły się stosunki z dyrekcją My. jako POP bardzo pilnujemy, żeby te ogniwa robotniczej demokracji mogły korzystać w pełni z przyznaj ych im praw. (DOKOŃCZENIE NA STR 2} Podkreślano, że odradzajqcy się ruch zawodowy, już dziś stanowi ważnq silę w procesie socjalistycznej odnowy, w urzeczywistnianiu przemian -gospodarczych kraju, społecznojest nieodzownym warunkiem wychodzenia z kryzysu. Za niezwykle ważny uznane fakt, że w odradzającym się ruchu zawodowym dominujq robotnicy, co ma zasadnicze znaczenie w integrowaniu załóg pracowniczych. Zwiqzk coraz lepiej wypełniajq zawodowe swoje podstawowe funkcje obrońcy in(DOKOŃCZENIE NA STR(2 Posiedzenie Prezydium Narodowej Rady Kultury • Program rozwoju kultury do 1990 r. • Wyższe nakłady książek w 1983 r. (INFORMACJA WŁASNA) Program rozwoju kultury do X990 roku dyskutowany był na posiedzeniu Prezydium Narodowej Rady Kultury, któremu przewodniczył prof. Bogdan Suchodolski. Program ten. wytyęzaiacy główne kierunki działania, opracowany został orzez Instytut Kultury w Dorozumieniu z kierownictwem Ministerstwa Kultuiw i Sztuki Główne tezy tego dokumentu przedstawił jeszcze raz wiceminister tego resortu Edward Gołębiowski, zwracaiac uwagę iż konieczne iest nie tylko rozwiazywa; nie zadań doraźnych, lecz i ©kreślenie newnvch oersoek(DOKONCZENIE NA STR. 5, Powstała Centralna Komisja Współpracy Socjalistycznych Związków Młodzieży 31 stycznia br. Związek Socjalistycznej Młodzieży Polskiej, Związek Młodzieży Wiejskiej, Związek Harcerstwa Polskiego, Zrzeszenie Studentów Polskich, wyrażając zdecydowaną wolę rozwijania dalszej współpracy oraz umacniania jedności ideowo-politycznej młodych robotników, chłopów, inteligencji, młodzieży uczącej się i żołnierzy, zawarły porozumienie o powołaniu Centralnej Komisji Współpracy 'So/cjäIt§.tJi£Zn y c h Związków Młodzieży. ZSMP, ZMYL ZfiP. ZSP, uznając, że ich cele programowe mogą być skuteczniej realizowane przez codzienną współpracę, której fundamentem są ideowa więź i wspólnota założeń programowych z Polska Zjednoczoną Partią Robotnicza, (DOKOŃCZENIE NA STR. 2, & IX Plenum CKR Chcieć i umieć poddać się kontroli (INFORMACJA WŁASNA) Oconio informacji o działalności Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR od IX Zjazdu, przygotowanej z myślę o zbliżającej się Krajowej Konferencji Delegatów, poświęcone były 31-1. br. obrady IX Plenum CKR. Drugim ważnym punktem tych obrać było omówienie udziału komisji rewizyjnych w kampanii sprawozdawczo-wyborczej i wyników wyborów WKR oraz komisji stopnia podstawowego. Obrady prowadził przewodniczqcy CKR Kazimierz Morawski. Przygotowany projekt dokumentu, w sposób wszechstronny i w różnych przekrojach przedstawia dotychczasową działalność CKR. Są w nim zawarte da.ne o kontrolach przeprowa dzonych w ciągu ostatnich dwóch lat oraz ich efekty. Ten właśnie rodzaj kontroli w województwach stał się iuż w dobrym tego słowa sensie — jedną z rutynowych form działania CKR. Dokument stał się punktem wyjścia dla formułowania ocen. dotyczących miejsca 1 roli par-tyjnych organów rewizyjnych w życiu wewnątrzpartyjnym s przede wszystkim właściwegc rozumienia obowiązków tych organów przez każdego członka (DOKOŃCZENIE NA STR. 2\ Doskonalenie form i metod działania Plenum KW PZPR w Pile Sformułowania :adań na pierwsze półrocze br. oraz wypracowaniu form I metod pracy partyjnej w realizacji uchwały programowej Wojewódzkiej Konferencji Sprawozdawczo-Wyborcze* — poświęcone było 31 stycznia plenum KW PZPR w Pile. Nawiązując do nadrzędnych celów — umacniania przewodniej roli partii w utrwaleniu stabilizacji życia społeczno-gospodarczego. urzeczywistniania (DOKOŃCZENIE NA STR. 2) Wręczenie nominacji profesorskich w Belwederze Wystąpienie przewodniczącego Rady Państwa Uchwalq Rady Państwa na wniosek prezeso Rady Ministrów 23 uczonych otrzymało godność profesora zwyczajnego, a 60 profesora nadzwyczajnego. 31 stycznia na uroczystości w Belwederze nowo mianowani odebrali z rqk przewodniczącego Rady Państwa - prof, Henryka Jabłońskiego pisma o nadaniu tytułów naukowych-Zebranych powitał przewodniczący Rady Państwa, prof- Henryk Jabłoński. Poświęci! swe przemówienie oczekiwaniom jakie wiąże dziś z nauką państwo i społeczeństwo! Prawda i Rzeczpospolita — powiedział m in — to najważniejsze z drogowskazów dla pracownika nauki i nauczyciela akademickiego One muszą wytyczać całą naszą profesorską działalność, jeśli mamy wypełnić ciążące na nas obowiązki Z prawnego punktu widzenia ludzie nauki i sztuki mają te same prawa i obowiązki co wszyscy inni Nieco inaczej wygląda sprawa, gdy bierze; iDOKONCZENlEńNASTR ^2) 30-lecie nadania krakowskiej hucie imienia Lenina List W. Jaruzelskiego do załogi huty W roku 1948 podpisana została z ZSRR umowa o pomocy i współpracy przy budowle i uruchomieniu huty żelaza Głównym projektantem został Państwowy Instytut Projektowania Zakładów Metalurgicznych „Gipromes” w Moskwie W lutym 1949 roku zatwier dzone zostało miejsce budowy nowej huty na terenach podkrakowskich wsi Mogiła i Pleszów. Rok później. w kwietniu rozpoczęto prace przy budowie huty. W grudniu 1951 roku uruchomiono pierwszy warsztat produkcyjny kombinatu — konstrukcji stalowych. W styczniu 1954 roku Rada Państwa nadał krakowskiemu kombinatowi metalurgicznemu imię Włodzimierza Lenina 31 stycznia br. w ćwicrćmilionowej już dzielnicy Krakowa Nowej Hucie odbyły się uro(DOKOŃCZENIE NA STR 5] Zakłady Przemysłu Bawełnianego .Zwoltex" w Zduńskie! Woli należą do grona największych producentów ręczników bawełnianych oraz koców z bawełny i włókien sztucznych i syntetycznych in a zdjęciu: Krystyna Tamara udziela praktycznych" rad uczennicy szkoły przyzakładowej Agnieszce Janiszewskiej, Fot. GAF — ZBRANIECKI Radzieckie aide memoire przestrogą Polityka R. Reagana zagraża pokojowi w świecie -Korespondencje „TL” i Moskwy, Pragi i Sofii W świetle przekonujących faktów (OD NASZEGO KORESPONDENTA W MOSKWIE' Stanowisko zawarte w aide memoire przekazanym w tvefa dniach Departamentowi Stanu orzez Ambasadę ZSRR w Wa szvnetnnie. rozpatrywać trzeba w szerszym planie. Jest tc kontynuacja radzieckie! linii w oolitvee międzynarodowe' linii którei istota oolesa na konsekwentnym zdecydowanym i sieroliwvm dążeniu do zahamowania wyścigu zbroień zatrzymania ieeo grożnef eskalacii — tak można bv naikróce' scharakteryzować reakcie obserwatorów politycznych w Mo. skwie na opublikowanie w poniedziałek tego ważnego dokumentu Sadze, że w opinii teł zawarta iest trafna ocen» intencii które zrodziły deevzie « ujawnieniu faktów naruszania czv wręcz łamania orzyietvch orzez USA zobowiązań międzynarodowych Naruszanie to nie sprowadza się do istotnych skądinąd aspektów orawno-morainveh Rzecz w tym Iż nie dotrzymując zobowiązań — a dokumentacja w tej kwestii zawarta w aide memoire iest obszerna prervzvina i nrzekocn.iica — Stany Zjedco czone ootegu.ia i tak groźne iuł niebezpieczeństwo konfliktu zaostrzała nie tylko sytuacje militarna ale i nolitvezna w świecie podważała wzaiem-ne zaufanie miedzy państwami, zaufanie bez którego nie iest możliwe prowadzenie rzeczowego dialogu międzynarodowego. Fakty zawarte w aide memoire odczytywane sa nrzez obserwatorów w Moskwie nie tylko iako oróba naruszania nrzez USA oddzielnych dwutronnveh oorozumień ale oodważania ukształtowanej historycznie równowagi militarne!. .Związek Radziecki kraie JERZY KRASZEWSKI DOKOŃCZENIE NA STR 7) W kopalniach, hutach, portach Wydajny styczeń Styczeń był dobrym miesiącem dla załóg zakładów pracy resortu górnictwa i energetyki Górnicy kopalń węglo kamiennego wydobyli 16,2 m'n łon tego surowca, tj. o przeszło 300 tys. ton więcej niż przewidywano w plonie. W porównaniu ze styczniem ub. roku wydobycie węgla wzrosło o ponad 700 tys. ton. 'INFORMACJA^ EKONOMICZNA Dzięki dobrej pracy górników odbiorcy krajowi nie mogą narzekać na brak naszego podstawowego surowca energetycznego W dni powszednie (od poniedziałku do piątku) wydobycie węgla utrzymywało się na poziomie ponad 629 tys ton, a w soboty — 595 tys ton Pozwoliło to na odnowienie zapasów i dobre, bieżące zaopatrzenie gospodarki w to paliwo Na eksport wywieziono iuż z kopalń 3,5 min ton węgla, tj o 890 tys ton więcej niż w styczniu 198! Równie dobre rezultaty osiągnęli górnicy kopalń odkrywko. Wych, którzy w styczniu br wydobyli 4,2 min ton węgla bru natnego Paliwo to w całości zostało skierowane do elektrowni Wzrost wydobycia - o 0,4 mir ton w porównaniu ze styczniem ubr —» zanotowano głównie w kopalni węgla brunatnego w Bełchatowie W oparciu o tc paliwo w elektrowni bełchatowskiei pracują już 3 bloki o łącz. net mocy 1100 megawatów i » (DOKOŃCZENIE NA STR 5] 130 tys. mieszkań • Materiały tylko na ważne budowy # Porządkowanie gospodarki Jak zbudowąć wiecej za mniejsze pieniądze? (INFORMACJA WŁASNA) W minionym roku budownictwo zapoczqtkowalo głęboki przełom. Po raz pierwszy Od czterech lat udało się zwiększyć produkcję. Z nadwyżka prawie 23 tys mieszkań wykonano o'an bu downictwa mieszkaniowego. Dobre wyniki odnotowano w produkcji materiałów, w budownictwie towarzyszącym. Prowadzono była również szeroka akcja porzqdkowania budownictwa i wdrażania reformy. Stworzyło to podstawy do jeszcze szerszych działań porządkujących budownictwo w 1984 roku — stwierdził minister Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, Stanisław Kukuryka w trakcie narady poświęconej zadaniom wynikają cym i planu 1984 dla budów nictwa Wzięli w niej udz'al dy rektorzy przedsiębiorstw wicewojewodowie, przedstawiciele fDOKOŃCZENIE NA STR 5] s POSÖB i zasięg prac nad projektem ordynacji wyborczej do rad narodowych, zwłaszcza zaś przebieg społecznych konsultacji, stanowiq bez wqtpienia nowe doświadczenie w naszym życiu społeczno-politycznym. Gdy jednak uwolnimy się od emocji zwiqzanych z dyskutowaniem takiego czy innego rozwlqzania szczegółowego w projekcie, nie sposób nie zauważyć, iż to nowe doświadczenie doskonale mieści się w tym procesie, który konsekwentnie zachodzi w naszym kraju. Będzie to wówczas kolejne doświadczenie z praktycznej realizacji programu socjalistycznej odnowy. Przebieg konsultacji projektu „Założeń” uwypuklił wagę, jaką główne siły społeczne w Polsce przywiązują do właściwego wyboru kandydatów do podstawowych ogniw władzy państwowej w naszym kraju. Prezentowane opinie i stanowiska w niektórych szczegółowych kwestiach różniły się między sobą. Wspólna jest jednak wyraźna dążność do tego, aby wybory były rzeczywistym wyrazem socjalistycznego ludowładztwa, by znacznie zwiększyć faktyczną rolę wyborców w kreowaniu skiadu osobowego przyszłych rad. Pojawiły się również w trakcie konsultacji opinie, które świadczą, że ich autorzy pragnęliby z wyborów do rad narodowych uczynić płaszczyznę politycznej konfrontacji szansę osłabienia ustrojowych padstaw państwa, czy zakwestionowania roli robotnicze; partii w naszym społeczeństwie. Nawet jednak najbardziej zacietrzewionym nie przyjdzie do głowy, żeby twierdzić, iż takie opinie rodzą się w głównym nurcie społeczno-politycznego życia w naszym kraju. W istocie pozostają one bowiem na marginesie. .LON konsultacji uogólniony w stanowisku Rady Krajowej PR'"? miał taki efekt, że autorzy projektu „Założeń” wprowadzili do pierwotnego tekstu głębokie zmiany. Raz jeszcze spotkali się w tej sprawie przedstawiciele partii ł stronnictw sojuszniczych oraz chrześcijańskich. stowarzyszeń Ostatecznie sformułowany projekt Rady Państwa przedstawiony został 26 stycznia w Sejmie. Po oświadczeniach klubów i kół poselskich zaaprobowana została propozycja powołania sejmowej Komisji Nadzwyczajnej, której zadaniem jesl przygotowanie, po dyskusjach, wersji projektu pod finalną debatę w naszym parlamencie Starania o stworzenie optymalnego. akceptowanego społecznie systemu wyborczego trzeba widzieć jako drugi już etap przygotowywania się do wyborów. Pierwszy bowiem co najmniej równie ważny — to kres dyskusji na ’ formuławaniem prawa o ustrojowej roli samych rad narodowych Przyjęta w ubiegłym roku ustawa, podkreślająca samorządowy charakter tych podstawowych ogniw władzy państwowej przedstawicielskiej w terenie, nawiązuje do leninowskiej formuły socjalistycznego samorządu społecznego. Ludowe państwo realizuje tę dyrektywę polityczną, która w następujący sposób zapisana została w uchwale IX Zjazdu PZPR: „Partia opowiada się za uchwaleniem nowej ustawy o radach narodowych, tak aby stały się one rzeczywistym gospodarzem swego terenu Muszą mieć szerokie uprawnienia w zakresie gromadzi nia i wykorzystywania środków. Nieodzowne jest zapewnienie prawnych, materialnych spoleczno-organizacyjnyrh podstaw samorządu miast i wsi.” Trzeba zrobić wszystko, aby treści nowej ustawy o radach narodowych i samorządzie terytorialnym wcielali w życie najlepiej do tego predestynowani członkowie społeczeństwa. Dla dobra ogółu obywateli, dla umocnienia socjalistycznego państwa P ROGRAMl) socjalistycznej odnowy nie można realizować wyrywkowo. Krok po kroku, systematycznie i spójnie muszą zostać zmienione lub udoskonalone podstawowe, określone w uchwale IX Zjazdu mechanizmy naszego życia Pierwszorzędne miejsce zajmuje umacnianie zasad i praktyki ludowladztwa Potrzebne są tu nowe doświadczenia — mobilizujące i społeczeństwo, i organa władzy państwowej. ny Zbliżające się wybory winrównież stać się takim właśnie doświadczeniem JERZY WEBER r Nowe, potrzebne doświadczenia Otfp'iw'dz J. Andropowa na list dyrektora generalnego UNESCO ZSRR podziela niepokój w związku z groźbą wojny jarowej MOSKWA (PAP) Dyrektol generalny UNESCO Amadou Mohtar M’Bow nrze-tał Juritiwi Acdr-nowowi swo.p książkę ,U źródeł orzyszłości” W liście do sekretarza generalnego KC ŚPZR autor nodbreśla że książka lest wynikiem je«ro orzemysień oraz konsuttaeti t->kienrreorowadził * naństwsm! i oreanilarjami członkowskimi ilggsro w związku z uranami nad zatwierdzonym iuż nia- em działalności tej organizacji w latach 1984 - 1989. Dziękując za przysłaną mu książkę .U źródeł przyszłości” która zawiera rozważania autora na temat losów ludzkości, Jurij Andropow pisze w odpowiedzi: 'DOKOŃCZENIE NA STR 71 Trzeba zaczać od wielkich decyzji Oświa ’cienie szefa delegacji radzieckiej na konferencji sztokholmskiej SZTOKHULM (PAP) Sprawozdawcy PAP, Andrzej Rajzacher t Andrzej Nowicki piszą: Należy przystąpić przede wszystkim do rozwiązania problemów ważnych i o wielkiej skali, które zaspokoją najbardziej pilne i nabrzmiałe potrzeby dnia dzisiejszego Europy i heda zmierzać do zlikwidowania ryzyka wojny jądrowej i złagodzeń a konfrontacji militarnej — oświadrzvl na wtorkowym posiedzeniu plenarnvm konferencji sztokholmskiej szef delegacji ■?SPR Oleg Oriniewski Delegat radziecki podkreślił, że sytuacja w Europie i świecie uległa ostatnio pogorszeniu. Rozpoczęcie instalacji amerykańskich rakiet średniego, zasięgu nip orzvczvni s'- do wzrostu bezpieczeństwa Europy. Związku Radzieckiego — kontynuował — nie trzeba przekonywać o oożyteczności i nilnotDOKOŃCZENIE NA STR. 7J Dziś w names ie: No tronie 3 Ewo t*io!o pisze o kłopotach orzetwórstwo ,pożv wczego NIE LICZMY NA KRASNOLUDKI No famach tygodnika „Argumenty” ukazał się szkic Andrzeja Wasilewsk ego, poświęcony analizie prac literackich oraz jostaw ludzi zwiqzanych z opozycję polityeznq Na str. 4 zamieszczamy fragmenty szkicu: OPOZYCYJNOŚĆ JAKO DYSPOZYCYJNOŚĆ O 35-ieciu RWPG pisze no str. 6 dr Jan Bednarski, adiunkt w Zespole Ekonomii Politycznej Politechniki tódZKie' ETAPV WSPÓŁPRACY