Trybuna Ludu, grudzień 1987 (XXXIX/281-305)

1987-12-01 / nr. 281

WTOREK Proletariusze wszystkich krajów, tączcie się! # Trybuna ludu)* ORGAN KOMITETU CENTRALNEGO POLSKIEJ ZJEDNOCZONEJ PARTII ROBOTNICZEJ Nr 281 (13449) Rok wyd XXXIX Warsxawa, 1 grudnia 1987 r. Wydania 3 Cena 10 i! 1 ■■■mimiM.Mi ....................................■—■i ------ ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------—-------------------------------------------------- ------- ---- - ------1------------------- - .......- —............. -- .......................................................................—■ Obwieszczenie Centralnej Komisji do Spraw Referendum z dnia 30 listopada 1987 r. o wyniku referendum ogólnokrajowego przeprowadzonego dnia 29 listonada 1987 r. Dnia 29 listopada 1987 r. przepro­wadzone zostało referendum ogólno­krajowe, postanowione uchwałą Sej­mu Polskiej Rzeczypospolitej Ludo­wej z dnia 10 października 1987 r. Treścią referendum ogólnokrajo­wego były dwa pytania, określone przez Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w uchwale z dnia 23 paź­dziernika 1987 r.: „PYTANIE 1. Czy jesteś za pelnq realizacjq przedstawionego Sejmowi programu radykalnego uzdrowienia gos­podarki, zmierzajqcego do wyraźnej poprawy wa­runków życia społeczeństwa, wiedzqc, że wymaga to przejście przez trudny dwu-, trzyletni okres szyb­kich zmian?" „PYTANIE 2. Czy opowiadasz się za polskim modelem głębo­kiej demokratyzacji życia politycznego, której ce­lem jest umocnienie samorzqdności, rozszerzenie praw obywateli i zwiększenie ich uczestnictwa w rzqdzeniu krajem?" Referendum przeprowadziły powołane w tym ce­lu komisje: Centralna Komisja do Spraw Referen­dum, 49 wojewódzkich komisji do spraw referen­dum, 2401 komisji do spraw referendum stopnia podstawowego (miejskich, dzielnicowych, gmin­nych oraz miast i gmin) i 21 374 obwodowe ko­misie do spraw referendum; w skład komisji we­szło 225 961 obywateli. Odpowiedzi „tak” udzieliło 12127 621 osób, co stanowi 69,03 proc. głosów ważnych. Odpowiedzi „nie” udzieliło 4 317 401 osób, co stanowi 24,57 proc. głosów ważnych. Nie udzieliło odpowiedzi na postawione pytanie albo też przekreśliło kartę w obrębie tego pytania 1 123 941 osób, co stanowi 6,40 proc. głosów ważnych. III Wyniki referendum ogólnokrajowego Zgodnie z ort. 19 ust. 1 ustawy z dnia 6 maja 1987 r. o konsultacjach społecznych i referendum, wynik referendum jest rozstrzygający, jeżeli za jednym z rozwiązań w sprawie poddanej pod glosowanie opowiedziała się więcej niż po­łowa uprawnionych do wzięcia udziału w referendum. Na podstawie łącznych wyników głosowania, Centralna Ko­misja do Spraw Referendum ustaliła, co następuje: PYTANIE T: Liczba odpowiedzi „tok” stanowi w stosunku do liczby uprawnionych do udziału w referendum 4),28 proc.; Liczba odpowiedzi „nie” stanowi w stosunku do liczby u­­prawnionych do udziału w referendum 18,57 proc. W związku z tym, że liczba odpowiedzi „tak” udzielonych na pytanie 1: „Czy jesteś za pełną realizacją przedstawionego Sejmo­wi programu radykalnego uzdrowienia gospodarki, zmierza­jącego do wyraźnej poprawy warunków życia społeczeństwa, wiedząc, że wymaga to przejścia przez trudny dwu-, trzyletni okres szybkich zmian?" »tanowi w stosunku do liest»? uprawnionych do Udziału w referendum ogólnokrajowym 44,28 proc., wynik referendum nie je$t rozstrzygający w tej sprawie. PYTANIE 2: Liczba odpowiedzi „tak” stanowi w stosunku do liczby u­­prawnionych do udziału w referendum 46,29 proc.; Liczba odpowiedzi „nie" stanowi w stosunku do liczby u* prawnionych do udziału w referendum 16,48 proc. W związku z tym, że liczba odpowiedzi „tak” udzielonych na pytanie 2: „Czy opowiadasz się za polskim modelem głębokiej demo­kratyzacji życia politycznego, której celem jest umocnienie samorządności, rozszerzenie praw obywateli i zwiększenie ich uczestnictwa w rządzeniu krajem?'* stanowi w stosunku do liczby uprawnionych do udziału w re­ferendum ogólnokrajowym 46,29 proc., wynik referendum nie jest rozstrzygający w tej sprawie. (Dalszy ciąg obwieszczenia — str. 3 i 4] NA PYTANIE 2; Wc wrocławskim „Piomceie Trudny czas samodzielności str. W kręgu codziennych spraw Innych bezlitośnie, siebie bezkrytycznie str. .5 Wojna iracko-irańska str. 7 Wyniki ogólnokrajowego referendum Obwieszczenie Centralnej Komisji do Spraw Referendum Zofia Tokarczyk wygrała wie. lobói sprinterski podczas zawo. dów w Berlinie Zach „Magazyn piłkarski0 Posiedzenie Centralnej Komisji ds. Referendum Brygada ścianowa Stanisława Pyzochy z kopalni Barba ra-Chorzów. (O „Barbórce" '87 - str. "*). Przed sezonem narciarskim. Przygotowanie wyciągu or­czykowego na Kotelnicę w Zakopanem. < Zrfipria str. 10 Tl i AF II Wyniki glosowania w referendum ogólnokrajowym a. Liczba osób uprawnionych do udziału w referendum, czyli osób objętych spisami według stanu w chwili zakoń­czenia głosowania wynosiła 26 201 169. W głosowaniu udział wzięło 17 638 483 uprawnionych osób, co stanowi 67,32 proc. Kart nieważnych oddano 69 520, a kart ważnych 17 568 963. b. Na podstawie kart ważnych ustalone zostały następu­jące łączne wyniki glosowania na obszarze kraju; NA PYTANIE 1: Odpowiedzi „tak” udzieliło 11 601 975 osób, co stanowi 66,04 proc. głosów ważnych. Odpowiedzi „nie” udzieliło 4 866 207 osób, co stanowi 27,70 proc. głosów ważnych. Nie udzieliło odpowiedzi na postawione pytanie albo też przekreśliło kartę w obrębie tego pytania 1 100 781 osób, co stanowi 6,26 proc. głosów ważnych, Posiedzenie Centralnej Komisji Współdziałania 30 listopada br. odbyło się w gma­chu Sejmu posiedzenie Centralnej Ko­misji Współdziałnia PZPR, ZSL i SD z udziałem pozostałych sygnatariuszy deklaracji w sprawie Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego oraz przedstawicieli PR0N. Omówiono przebieg i wstępne wyni­ki ogólnokrajowego referendum oraz wnioski z tego płynące. (PAP) Minister Jerzy Urban odpowiada na pytania dziennikarzy f r iTTTirrrr r-r ■■ -■ Oświadczenie rzecznika prasowego rządu Bezpośrednio po ogłoszeniu wyników referendum, 30 listo­pada w godzinach wieczornych rzecznik prasowy rządu łerzy Urban spotkał się z dziennikarzami zagranicznymi i krajo­wymi. Na wstępie Jerzy Urban powiedział: Wyniki referendum ukaza­ły społeczne zaufanie do no­wej u nas instytucji rozstrzy­gania o ważnych sprawach kraju poprzez powszechne głosowanie. Władze pragnęły uzyskać autentyczną opinię społeczeństwa opinię swobod­nie wyrażoną W mieniu rzą­du wyrażam satysfakcję r te­<oc uó^aaanaiuy Lem <4 cpi­nię. Przeważająca większość głosujących poparła program realizacji radykalnych reform Uformowała proreformatorską przewagę liczebną Ponad 2/3 dorosłych Pola­ków odpowiedziało na wez­wanie Sejmu i poszło do urn dając dowód, że pragnie dia­logu z władzą na tematy o szczególnym znaczeniu dla kraju. Jest to dowód wyso­kiej aktywności obywatels­kiej. W Polsce referendum nie ma tradycji Uczestnictwo nie wynika z przyzwyczajenia W Szwajcarii, gdzie renda odbywają się od refe­200 lat. przeciętna frekwencja wy­nosi , 43, proc.. Wszędzie w świecie udział w referendum z reguły jest niższy, niż w wyborach parlamentarnych W Hiszpanii w ub roku referendum wzięło, udział nie­w spełna 60 proc. uprawnionych opinia 31 proc uprawnio­nych rozstrzygnęła o wyniku. W USA gdzie w stanie Ma­ryland ogłoszono we wrześ­niu tego roku referendum, u­­czestniczyło w nim 8 proc u­­prawnionych. nä światowym tle Polska frekwencja jest wysoka. Bojkot referendum się nie udał Około 11.600 tys obywateli opowiedziało się za rządowym projektem dotyczącym tempa i zakresu reform gospodar­czych Przeciwko — 4 300 tys Ponad 2/3 tych obywateli którzy wyrobili sobie zdanie o tempie i zakresie reform i pragnęli je wypowiedzieć po­parło projekt reform radykal­nych, szybkich i głębokich. Ani na pierwsze, ani na drugie pytanie referendum przewaga głosów ..tak” nie jest taka aby była prawnie rozstrzygająca. Wymagałoby to bowiem jednomyślnoś­ci ponad połowy upraw­nionych do głosowania, a nie wystarcza nawet uzy­skana przewaga dwóch trzecich głosujących We wszy­stkich innych krajach, gdzie są referenda rozstrzyga opinia większości spośród tylko tych. którzy poszli głosować. Decy­dują obywatele aktywni danym głosowaniu. Np., obec­w nie rządzący prezydent USA wybrany został głosami mniej niż jednej trzeciej u­­prawnionych do głosowania Amerykanów Sejm polski u­­chwalając ustawę o referen­dum ustanowił jednak nie­zwykle wysoka barierę pra­womocności głosowania. Ten rygor naszej demokraci* jest tak ostry jak nigdzie. G*oso­­wanie dotyczyło spraw bar­dzo trudnych. Było całkowi­cie wolne , f w pełni tajne. Nie jest ujma dla oroeramu władz, że w tej sytuacji nie uzyskał większości prawnie prawomocnej. Ważne, że u­­zyskał aprobatę przeważają* cej większości głosujących. Przypominam, że zgodnie z zapowiedzią i z treścią pytań referendum nie dotyczyło te­go czy reformować i demo­kratyzować Polskę. Pytaliśmy tylko: w jakim to czynić tem­pie i zakresie Potwierdzam zdecydowanie władz na rzecz reform i demokratyzowania stosunków. Wyjaśnię teraz, co dalej UVUlllV Sejm rozpisując referendum przekazuje na rzecz ogółu obywateli swą władzę decy­dowania Czynić to może w niektórych sprawach szczegól­nej wagi Gdy referendum nie przynosi odpowiedzi prawnie przesądzającej decyzja znów należy do Sejmu. Jednakże Sejm z pewnością weźmie pod uwagę wyniki referendum ja­ko najszerszej z możliwych i najbardziei miarodajnej kon­sultacji społeczne! Jeszcze w tym tygodniu, 5 grudnia Sejm zbierze się, o­­ceni wyniki referendum wyciągnie wnioski z woli gło­i sujących. Rząd czeka na kie­runkowe decyzje Sejmu, aby do jego woli dostosować re­alizacyjne projekty reform. Taki jest stan rzeczy na naj­bliższe dni wynikający z usta­nowionych reguł demokracji Referat przedstawiony na VI Plenum KC PZPR przed­­stawił projekty demokratyza­­cyjne w sposób elastyczny, dyskusyjny, niczego nie prze­sądzający. VI Plenum zbierze się powtórnie, by,przed pod­jęciem uchwał o tempie i za­kresie demokratyzacji wziąć pod uwagę rezultaty referen­dum. Rząd dziękuje wszystkim głosującym za wyrażenie sto­sunku do projektów, które władze poddały osądowi ogó­łu obywateli, Rząd dziękuje tej przytła­czającej większości głosują­cych, którzy wyrazili aproba­tę dla projektów władz. Po­nad 11,5 miliona obywateli głosowało za niepopularną, trudną do przyjęcia wersją 7*raHykali7owanin reformy go­­spodarczej przedstawionej przez rząd bez unikania trud­nej prawdy o wzroście cen, Dorobek referendum to jed­nak nie tylko wynik glosowa­nia. To wielkie zbiorowe do­świadczenie w praktykowaniu demokracji. W zebraniach, na których . dyskutowane były projekty reform, aktywnie uczestniczyły miliony obywa­teli, Przyniosły te dyskusje bogactwo wniosków, które są studiowane. Wzbogacają one sposób rządzenia i życie pu­bliczne. Dyskusja ujawniła liczne bolączki. Władze wszy­stkich szczebli już przystąpi­ły albo przystąpią do ich analizowania i szukania sku­tecznych środków zaradczych. Referendum pogłębiło kul­turę polityczną Polski i Po­laków, jego doświadczenia do­brze posłużą do projektowania dalszych referendów ogólno­polskich i lokalnych Oceniając wyniki referen­dum, które w każdym innym kraju w istniejącym tam sy­stemie prawnym uznane by­łyby za przesądzające na rzecz projektów realizacyjnych, któ­re przedstawiły władze — wziąć trzeba pod uwagę kil­ka czynników. Przedstawiony został pod rozwagę gospodar­czy wariant postępowania, pstry, niosący trudne, szybkie zmiany położenia materialne­go wielu rodzin, wzmocniony w swej wymowie radykalnym projektem zmiany cen i płac, w tym 110-procentową pod­wyżką cen podstawowych artykułów żywnościowych. Rząd szczerze wykładając te karty nie spodziewa! się ła­twego oowszechneeo aplauzu. W dotychczasowej polskiej praktyce głosowań powstał nawyk głosowania bez skreś­leń. Obecnie, w referendum obywatele winni byli, wbrew przyzwyczajeniom, dokony­wać trudnego wyboru skreś­lając „tak” lub „nie”. Sejm ustanowił — o czym mówi­łem — tak wysokie quorum głosujących, którzy swym gło­sowaniem przesądzają wniki referendum, jakie gdzie in­dziej istnieje tylko w parla­mentach. To w parlamentach tylko na ogól wymaga się, aby połowa uprawnionych do gło­sowania opowiadała się za danym rozwiązaniem. Głoso­wanie obejmuje tam jednak tylko kilkuset posłów związa­nych dyscypliną parlamentar­ną lub partyjną, a nie milio­ny obywateli, Gdyby wynik referendum uzależniony był tylko od gło­sów obywateli aktywnie prag­nących wyrazić swoje zdanie — projekty rządowe zyskały­by aprobatę znacznie wyższą niż podstawowa większość głosów. (DOKOŃCZENIE NA STR 2) Zakończenie pracy Centralnej Komisji do Spraw Referendum 30 listopada po południu odbyło się posiedzenie Cen­tralnej Komisji do Spraw Re­ferendum. Przewodniczył Adam Łopatka, Komisja zapoznała się z protokołami łącznych wyni­ków głosowania na obszarze województw nadesłanymi przez wojewódzkie komisje do spraw referendum porów­nała te wyniki ze zbiorczymi zestawieniami przygotowany­mi na podstawie tych proto­kołów Po sprawdzeniu pra­widłowości obliczeó przyjęła: protokół ustalenia wyni­ków referendum ogólnokrajo­wego; tekst „Obwieszczenia wynikach referendum ogólno­o krajowego pi zeprowadzonego 29 listopada”­sprawozdanie dla Sejmu •> przebiegu referendum. Komisja przyjęła informację o sposobie również zała­twienia skarg i wniosków, które napłynęły od obywateli w kampanii poprzedzającej referendum oraz w dniu gło­sowania Adam Łopatka wyfaził ser­deczne podziękowania człon­kom Centralnej Komisji do Spraw Referendum oraz człon­kom komisji wojewódzkich i szczebla podstawowego — po­nad 220 tysiącom społeczni­ków — za dobre przygotowa­nie i sprawne przeprowadze­nie głosowania Podziękował inspektorom Centralnej Ko­misji, którzy zadbali w tere­nie o właściwy tok przygoto­wań do referendum Wyraził też uznanie pracownikom Kancelarii Rady Państwa w których rękach spoczywały wszelkie sprawy natury praw­nej i techniczno-organizacyj­nej związane z głosowaniem. O godz 18.30 Centralna Ko­misja do Spraw Referendum zakończyła prace (PAP) Po ogłoszeniu wyników merćnuliiu Pierwsze reakcje telewidzów Jak poinformowano PAP w Dyrekcji Programów In­formacyjnych Telewizji Pol­skiej, od chwili wyników referendum ogłoszenia dzwo­nili tam liczni widzowie. popularnym w ostatnich ty­2 godniach numerem 26-52r71 łączyli się zwłaszcza ci, któ­rzy w głosowaniu opowiada­li się za radykalnym tempem reform i głosowali dwa razy „tak”.' Nie ukrywali swojego rozczarowania wynikami. Mó­wili. że w okresie poprzedza­jącym głosowanie ludzie nie uświadomili sobie wystar­czająco, iż konieczna jest kwalifikowana większość gło­sów „tak”, aby wyniki refe­rendum były przfaądmjące. (PAtt

Next