Żołnierz Wolności, wrzesień 1967 (XVIII/205-230)
1967-09-01 / nr. 205
UROCZYSTY APEL POLEGŁYCH TOWARZYSZE BRONI, RODACY! W przeddzień 28 rocznicy napaści hitlerowskich Niemiec na Polskę i wy- OUChu 11 wojny światowej, my, mieszkańcy bohaterskiej stolicy — Warszawy, składamy hold wszystkim poległym w walce z hitlerowskim faszyzmem. Pełni jesteśmy bezgranicznego uczucia czci i wdzięczności dla tych, którzy w śmiertelnych zmaganiach z faszyzmem, w walce o wolność i niepodległość naszej Ojczyzny, oddali swe życie. Wzywam dziś na ten uroczysty apel wszystkich Was znanych l nie znanych bohaterów, poległych w II wojnie światowej, którzy zrosiliście krwią »woją ziemie polskie i radzieckie, czechosłowackie i niemieckie, pola bitewne Francji i Norwegii, Libii i Włoch, Jugosławii, Belgii i Holandii. Wzywam Was — żołnierze ruchu oporu, bojownicy podziemia, żołnierze armii regularnych wszystkich frontów antyfaszystowskiej wojny, którzy swe życie oddaliście Polsce. W 28 rocznicę wybuchu II wojny światowej, wzywam Was światłem płonącego znicza i salwą karabinową tu do Warszawy, przed Grób Nieznanego Żołnierza. STAŃCIE DO APELU! Dąbrowszczacy, nieugięci bojownicy pierwszego starcia z faszyzmem w dalekiej umęczonej Hiszpanii, bohaterowie Madrytu, Saragossy i Ebro — wzywam Was do apelu! POLEGLI NA POLU CHWAŁY! Żołnierze tragicznego polskiego września, bohaterowie Westerplatte, obrońcy odyni, Gdańska i Katowic, żołnierze bitwy w Borach Tucholskich, nad Bzurą i pod Kockiem, obrońcy Helu, Warszawy i Modlina — wzywam Was do apelu! POLEGLI NA POLU CHWAŁY! Marynarze i lotnicy polscy, którzy oddaliście swe życie w walkach mnr* •kich i powietrznych, bohaterowie konwojów do Murmańska, bitwy powietrznej o Anglię i wypraw bombowych na ziemie wroga — wzywam Was do apelu! POLEGLI NA POLU CHWAŁY! Nieugięci bojownicy Polskiej Partii Robotniczej, Gwardii i Armii Ludowej ze wszystkich dróg ku Polsce i sprawiedliwości społecznej wionących, którzy tu w okupowanym kraju pierwsi odważnie podnieśliście sztandar bezkompromisowej walki z najeźdźcą hitlerowskim — wzywam Was do apelu! POLEGLI NA POLU CHWAŁY* Okryci wieczną chwałą męstwa żołnierze 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, żomierze Armii Polskiej powstałej w Związku Radzieckim, bohaterowie bitwy spod Lenino i Dainicy, Puław i WarKi, wyzwoliciele Pragi, którzy w braterskim przymierzu z Armią Radziecką stanęliście do ostatecznej rozprawy z faszyzmem hitlerowskim i najkrótszą drogą nieśliście wyzwole.ne umęczonej ziemi ojczystej — wzywam Was do apelu! POLEGLI NA POLU CHWAŁY! Żołnierze Armii Ludowej i Armii Krajowej, Batalionów' Chłopskich, oddziałów bojowych socjalistów polskich i Żydowskiej Organizacji Bojowej, ZWM-owcy i harcerze, wojownicy wszystkich organizacji i ugrupowań, którzy walczyliście za Polskę i za nią oddaliście swe życie — wzywam Was do apelu! POLEGLI* NA POLU CHWAŁY! Pomordowani i zamączeni w więziennych lochach i na ulicach miast, w hitlerowskich obozach śmierci i gettach, w pacyfikacjach wsi polskich, powstańcy warszawskiego i białostockiego g«lta, więźniowie - konspiratorzy Oświącntna i Majdanka, Treblinki, Sobiboru, Mauthausen i Bucuenwaldu i innych obozów koncentracyjnych —■ wzywam Was do apelu! POLEGLI NA POLU CHWAŁY* Żołnierze Powstania Warszawskiego polegli w walkach ulicznych i zamęczeni prz.z hitlerowskie it siepaczy, powstańcy Woli i Starego Miasta, Czermakov.a i Żoliborza, Mokotowa, Śródmieścia i Ochoty, najofiarniejsza młodzicy v ar.>za vVaua akty waie uczestnicząca w powstaniu — wzywam vi a* uo apelu! POLEGLI NA POLU CHWAŁY! żołnierze tm.cn-, którzy krew swoją przelewaliście w walkach „Za naszą i Wa^zą wolność*’, pod Narwikiem i Monte Cassino, Ankoną i BoJon.a. Falaiké i Chambois, wyzwoliciele Hredy i tragiczni bonaterowie Arnheim, partyzanci polscy bohatersko walczący w Jugosławii i Francji, Belgii i Grecji — wzywam Was do apelu! POLEGLI NA POLU cli WAŁY! Żołnierze l i 2 Armii Wojska Polskiego, walczący u boku bratniej Armii Radzickiej wy/•.vt.be el > Warszawy, Gdańska, Gdyni i K'MO'.nzegu. wyzwoliciele prastarych ziem piastowskich nad Odrą, Nysą i Bałtykiem, bohaterowie waik spoct Hud/ib.yna i uiezna, nad kanałem Hohenzollernów i pud MielniK.cn», pod Pragą Czeską i nad Łabą —■ wzywam Has do apelu! POLEGLI NA POLU CHWAŁY! Żninierłp nolsry UtlSrzv ukomnnwalUrl«. tv nia ofiarna n-atkę * faszyzmem, wspaniałym zwycięstwem naci znienawidzonym wrogiem i zatknęliście sztandary polskie w pokonanej stolicy hitlerowskich Niemiec — Berlinie —• wz.vWr.ni Has do apelu: POLEGLI N \ roiA f nWAŁY* Żołnierze bohaterskiej Armii Radzieckiej, armii naszego niezawodnego sojusznika i przyjaciela, kiórzy z bezprzykładnym męstwem i poświęceniem zagrodziliście drogę hułeiowskiemu najeźdźcy i uratowaliście świat przed faszystowską niewolą, a naród polski przed zagładą, wyzwoliciele naszej Ojczyzny, których prochy spoczywają na całej ziemi polskiej — wzywam Has do apelu! POLEGLI NA POLU CHWAŁY! Wezwani tu dziś do apelu, bohaterowie ludowego Wojska Polskiego i wyiwoituczej Armii iUiíZíCKit., Imienni i bezimienni bohaterowie frontu walki podziemnej w kraju i zagranicą! Żołnierze polscy walczący na wszystkich frontach II wojny światowej! Ofiara Wasza me była daremna. Siły faszyzmu zostały złamane. Żyje i rozwija się wolna i socjalistyczna Polska. Naióu polski zahartov.any w bojach. buduje ogromnym wysiłkiem swą przyszłość opartą na wolności i sprawiedliwości społecznej. Młode pokolenie ucząc się ojczystych dziejów-, dumne z Waszego bohaterstwa i Waszego umiłowania Ojczyzny, wolności 1 postępu, czerpie z tych nieśmiertelnych przykładów natchnienie do dalszej pracy i walki o pełną realizację ideałów pokoju i socjalizmu. Marzenia, z którymi szliście w zwycięski bój, zrealizujemy w pełni! Pamięć o Was żyje i żyć będzie w naszych sercach! CZESC ICH PAMIĘCI! * wy LAGI, transparenty, kolum- K~r ny wojskowych oddziałów. Potrzaskana — niby symbol — kolumnada) Grobu Nieznanego Żołnierza. I ta ogromna, wielotysięczna rzesza mieszkańców Warszawy. Jest 28 rocznica Września. Wówczas — alarm lotniczy dla miasta Warszawy był również alarmem — niestety, Zbyt późno zrozumianym — dla całego świata. Salwa hitlerowska na Westerplatte zaczęła największą z wojen wszystkich czasów. Wzięło. w niej ndział fij państw. Objęła miliard siedemset milionów ludzi. Zmobilizowała 110 milionów żołnierzy. Była nekrologiem dla 22 milionów. Wyszliśmy z tej wojny narodem zwycięskim.. Zagojono rany, odbudowano miasta i wsie. wyrosło nowé pokolenie. Dowódca kompanii honorowej por. Wiesław Zieliński niemal nie pamięta wojny. Ale wojna zabrała mu rodziców, ojciec zginął na barykadzie warszawskiego Sierpnia. 1 to tym fakcie — w osobistym doświadczeniu niemal każdej polskiej rodziny kryje się wciąż żywa pamięć o grozie wojny: Dlatego hasło: „U- maeniamy siłę i obronność kraju" ma w mieście z ruin wzniés'ónym sens jednoznaczny. Takich jak Zieliński jest wielu. Blisko potowa narodu to pokolenie, które zupełnie nie zna wojny: Są ńa tym placu warszawskim, noszącym nazwę ZWycięstwa^ także i starsi już ludzie, posiwiali, ze skromnymi baretkami orderów. Żołnierze tamtych, zdawałoby się straconych, barykad. .....Nie- można rzucić na kolana narodu, który walczy o dokończenie na sir. 2 mcu POKÓI ludo^ Wspólnie z mieszkańcami stolicy manifestowali żołnierze Wojska Polskiego. (Foto CAF — Rosiak) Gotowość i siła socjalistycznej wspólnoty obronnej GWARANCJA POKOJU I BEZPIECZEŃSTWA GA V: c:v ■■ ■:. / NR 205 (521SJ ROK XVIII (XXV) | WARSZAWA, PIĄTEK 1 WRZEŚNIA 1967 R. A CENA 50 GR W28 rocznicę napaści hitlerowskiej na Polskę Wielki wiec antywojenny MIESZKAŃCÓW STOLICY 31 sierpnia, w prieddiień pamiętnej, tragicznej dla naszego narodu, hitlerowskiej nspaici na Polskę, w Warszawie, mielcie, które w lalach faszystowskiej okupacji stało się symbolem niezłomne! walki, mie cie, które walkę tę okupiło ogromnę daniną krwi, cierpień i zniszczeń — na Placu Zwycięstwa obok Grobu Nieznanego Żołnierza odbył się wielki wiec antywojenny. Uczestniczyło w nim ok. 200 tys. mieszkańców stolicy. Wielotysięczne rzesze warszawiaków przybyłe na wiec uczestniczyły również w uroczystym apelu poległych, będącym wyrazem hołdu dla tych wszystkich, którzy oddali życie w walce o Polskę. W czasie wiecu manifestanci wyrazili niezłomną wolę walki o utrzymanie pokoju, zdecydowany protest przeciwko odradzaniu się militaryzmu w Niemczech zachodnich. Przedstawiciele ludu stolicy zamanifestowali pełną solidarność i poparcie dla bohaterskiego narodu wietnamskiego i potępienie amerykańskiej agresji w Wietnamie oraz izraelskiej agresji przeciwko krajom arabskim. W antywojennej manifestacji społeczeństwa Warszatvy wzięli udział i sekretarz KC PZPR — Władysław Gomułka i premier Józef Cyrankiewicz. Plac Zwycięstwa i przyległe ulice przybrały uroczysty wygląd. Wypełnili je warszawscy robotnicy, młodzież studencka i szkolną, ŻMS- owcy, hąrcerze, naukowcy i przedstawiciele świata kultury. Są i ci, którzy byli świadkami agresji hitlerowskiej na Polskę, którzy w 1939 r. bronili ojczyzny przed agresją, są ci, którzy i bronią w ręku walczyli w partyzanckich oddziałach o wolność kraju, uczestniczyli w Powstaniu Warszawskim, walczyli na wszystkich frontach świata. Godzina 18 Rozlegają się dźwięki hymnu państwowego. Na trybunie honorowej miejsca zajmują członkowie najwyższych władz partyjnych i państwowych: Władysław Gomułka, Józef Cyrankiewicz, Ignacy Loga-Snw iński, Ryszard Strzelecki, Eugeniusz Szyr, Bolesław Podedworny, Józef Ozga-Mirhalski, Jan Karol Wende, Władysław Wicha, Kazimierz Banach, prezes ZG ZBoWiD — Mieczysław Moczar, przedstawiciele kierownictwa organizacji społecznych i młodzieżowych, posłowie na Sejm, przedstawiciele świata kultury i nauki, generalicja, gospodarze stolicy i województwa warszawskiego. Na trybunie znajdują sie także uczestnicy walk wrześniowych i obrony Warszawy. Przemówienie wygłasza I sekretarz Komitetu Warszawskiego PZPR — Stanisław Kociołek (tekst przemówienia, podajemy na str. 2). Przemówienie przyjęte zostało ser rtecznymi oklaskami przez tłumy zgromadzone na placu. Orkiest-a gra ..Międzynarodówkę”. Następnie przy Grobie Nieznanego Żołnierza odbywa się uroczysty apei poległych. Potężne reflektory wydobywają z półmroku potrzaskana kolumnadę Grobu, oświetlaia wyprężone na baczność sylwetki żołnierzy pełniących honorową warte. Obok — kompania honorowa Wojska Polskiego z Docrtem sztandarowym. Tekst apelu odczytuje gen. bryg. Aleksander Jankowski (tekst apelu podajemy oddzielnie!. Po każdym fragmencie apelu odpowiedzią jest łoskot werbli i słowa wypowiadane przez żołnierzy kompanii honorowej: „Peted. na polu cbwals-”. Rozlegają sie ostatnie słowa uroczystego anelu: - ..Pamięć o Was żyje I żyć będzie w naszych sercach. Cześć ich pamięci”. Powietrze rozdziera trzykrotna salwa honorowa. dokończenie na str. Z Członkowie najwyższych władz partyjnych i państwowych na trybunie honorowej podczas wiecu w Warszawie. (Folo WAF — J. Fil) Na Grobie Nieznanego Żołnierza wieniec składa delegacja Ministerstwa Obrony Narodowej. (Foto WAF — J. Fil) ĆWICZENI Ä bratnich armii Układu Warszawskiego W ostatnich dniach sierpnia br. w płn.-zach. rejonach Folski przeprowadzone zostały urodnie z pianem szkolenia naszych Sil Zbrojnych ćwiczenia kombinowane wojsk i sztabów z udziałem jednostek Armii Radzieckiej i Narodowej Armii Ludowej NRD. Ćwiczenia wykazały wysoką gotowość bojową sil zbrojnych, dobre przygotowanie dowództw i sztabów oraz sprawne współdziałanie różnych rodzajów wojsk i siużb. W ćwiczeniach wzial udział czło— -I. ni n-iiz_________ ITC* PTPTł »•-. *-uwi n a *n»t .* v«r* > crp «»'■' »-«**•■ Minister Obrony Narodowej. Marszalek Polski Marian Spychalski. Przebieg ćwiczeń obserwowali' członek Biura Politycznego KC PZPR Ryszard Strzelecki, sekretarz KC PZPR Władysław Wieha oraz sekretarze Komitetów Wojewódzkich PZPR. na terenie których odbywały sio ćwiczenia. Obeeny hył również Szef Sztabu Zjednoczonych Sił ZbrjühxjCb..państw uczestnikowi Układu Warszawskiego Gonera? Ar- 1 mii M. L Kozakow oraz delegacje. ArniTi PaeTżTeekicj i Narodowej Ar-* mii Ludowej NRD. 1 września odsłonięcie Pomnika Powstańców Śląskich i wielka manifestacja społeczeństwa Do Katowic przybył Minister Obrony Narodowej, Marszałek Polski Marian Spychalski (INF. ML.) 31 bm. przybył do województwa katowickiego członek Biura Politycznego KG PZPR, Minister Obrony Narodowej, Marszałek Polski Marian Spychalski powitany na lotnisku przez gospodarzy województwa — członka B.ura Politycznego UC PZPR, 1 sekretarza KW PZPR w Katowicach Edwarda Gierka, przewodniczącego Prezydium W RN Jerzego Ziętka oraz dowodcę Śląskiego Okręgu Wojskowego, gen. dyw. Eugeniusza Malczyka i szefa Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w JgA-r to w icactl gen. “Bryg. (TOmia Tfocznioka. " W Katowicach, jak i innych miastach województwa panuje odświętny nastrój. Lltce udekorowane są flagami biało-czerwonymi i czerwonymi, przy Pomruku Powstańców Śląskich ufundowanym przez mieszkańców stolicy tizyntone są ostatnie prace kosmetyczne ' oraz trwają przygotowania do uroc/.ystosci odsłonięcia. Trzy skrzylila pomnika symbolizują trzy powstania śląskie - bohaterskie zrywy ludu śląskiego walczącego o powrót do Macierzy. Uroczysty akt odsłonięcia pomnika nastąpi w znamienny dzień, w 28 rocznicę najazdu hitlerowskiego na Polskę. dokończenie na str. 2 WRZESIEŃ 2H lat później... $4 w ojczyźnie rachunki krzywd, obca dłoń ich też nie przekreśli, ale krwi nie od mówi nikt: wysączymy ją z piersi t z pleśni. Coż, te nieraz smakował gorzko na taj ziemi więzienny chleb? Za te dłoń podniesioną nad Polską— kula w teb! W. BRONIEWSKI Ke 8 stronach dzisiejszego, ukazującego się w 28 rocznicę hitlerowskiego najazdu na Polskę — „HORYZONTU" publikujemy wiele interesujących materiałów wspomnieniowych i aktualnych. STR. 3: „BRONIU OJCZYZNY" recenzja mjr. Henryka Kacały z nowego polskiego filmu fabularnego pf. „WESTERPLATTE". „GENERAŁ i SKARBY" felieton Stara z cyklu „CZEGO CHCĄ ZACHODNIE NIEMCY!". ♦ „SZYBKO ZNACZY ZWYCIĘSKO" — o książce Iwana Zawiałowa pf. „Szybkość, czas I przestrzeń". STR. 4 i 5: ♦ „MŁODE SKRZYDŁA WIETNAMU” — korespondencja własna „ŻOŁNIERZA WOLNOŚCI" z DRW pióra Moniki Warneiisklej. ♦ SCHIN BETH, CZYLI PRZYGOTOWANIE NAPAŚCI" — artykuł o tajemnicach wywiadu Izraela. ł*TB fl. « Ti* 'O 4 „TRUDNE GODZINY" wspomnienia podchorążego — Tadeusza Nowickiego, uczesfnika kampanii wrześnio, wej 1939 r. WW# er ®i ©m ości €Bmi& 0 Prezes Rady Ministrów Józef Cyrankiewicz przyjął ambasadora nadzwyczajnego 3 pełnomocnego PRL w Danii Romualda Poleszczuka. 9 W czwartek prezydent Republiki Francuskiej Charles de Gaulle przyjął w Pałacu Elizejskim ambasadora PRL we Francji Jana Druto i odbył z nim rozmowę. • Konferencja szefów państw arabskich w Chartumie wznowiła w czwartek obrady, wkraczając w fazę podejmowania konkretnych decyzji. Dużym osiągnięciem jest porozumienie w sprawie zakończenia trwającej od 5 lat wojny w Jemenie, zavearte w nocy z środy na czwartek między prezydentem ZR A Naserem i królem Arabii Saudyjskiej Fajsalem. • Samoloty USA kontynuowały w czwartek bombardowania wielu rejonów DRW. Agresorzy stracili w tym dniu 9 samolotów — 5 z nich stracono nad Hajfongiem, 2 nad Hanoi, a dalsze 2 nad prowincją Phu Tho. Kilku amerykańskich lotników wzięto do niewoli Partyzanci południowowietnamscy przeprowadzili kolejne udane akcje na kwatery sił interwencyjnych, używając rakiet, broni automatycznej oraz ładunków wybuchowych. Jak poda! rzecznik wojskowy USA w Sajgonie, Amerykanie stracili w ub. tygodniu w Wietnamie płd 125 żołnierzy w zabitych, 1078 zaś odniosło rany. • Delegacja partyjno - państwowa NRD z I sekretarzem KC SED i przewodniczącym Rady Państwa NRD, W Ulbrichtem oraz premierem W. Stophem złoży w pierwszej połowie września wizytę w Bułgarii. W czasie wizyty zawarty zostanie dwustronny układ o przyjaźni, współpracy i wzajemnej pomocy. • IV Związku Radzieckim wystrzelono w czwartek kolejnego sztucznego satelitę Ziemi „Kosmos-174” • Dekretem królewskim 41 wyższych oficerów lotnictwa greckiego zostało przeniesionych w stan spoczynku. Znajduje się wśród nich 13 generałów brygady, 8 pułkowników i 18 podpułkowników. • W Bukawu doszło ponownie do gwałtownych walk między jednostkami armii kongijskiej i białymi najemnikami. Donoszono o wielogodzinnej wymianie strzałów z moździerzy i ciężkich karabinów maszynowych. • Na skutek żywiołowych wystąpień ludności murzyńskiej w Milwaukee, władze miejskie ogłosiły stan wyjątkowy, który ma obowiązywać przez 30 dni. Mimo to w mieście odbywały się kolejne demonstracje Murzynów, przeciwko którym skierowano oddziały policji uzbrojonej w pistoletv i gazy łzawiące. _ Podczas czwartkowej debaty w Komitecie 18 nad złożonym przez ZSRR i USA projektem układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej — głos zabrali przedstawiciele Brazylii, Szwecji, Czechosłowacji, Nigerii i Indii,